Jan Berends

Wanneer men de Holdrostweg inrijdt, vindt men links een pad, dat naar de parkeerplaats voert. Bij het begin van het pad aan de rechterzijde is een inscriptie in een beuk aangebracht. Er werd mij altijd gezegd, dat deze herinnerde aan één van de vele onderduikers, die in de Tweede Wereldoorlog hun schuilplaats vonden op Slangenburg.

Nieuwsgierig geworden werd een onderzoek gestart naar het hoe en wat van deze boodschap. Er staat duidelijk te lezen:

A de Vries uut Aerdt
EKW B131
1 / 4 1945
den dag van den bevrijding
kippenhok
bij J Til
Slangenburg

Eerst voerde het onderzoek naar boerderij het Park, waar de familie Til lange tijd woonde en daarna naar Drempt, waar nog een nazaat het verhaal kan vertellen. Het betreft hier een geëvacueerd gezin De Vries uit Aerdt, dat in februari 1945 bij de familie Til op het Park terecht kwam. De verdere naspeuringen voerden naar Aerdt op bezoek bij de familie De Vries.

Hoe zat het nu precies in elkaar? Vader Bernard en zoon Jan Til waren begin 1945 met paard en wagen gevorderd door de Orgination Todt om werkzaamheden voor de Duitsers te verrichten op het Gelders Eiland. Bij het passeren van de kwekerij De Vries in Aerdt was er een Engelse luchtaanval en konden vader en zoon op de kwekerij in de kelder bescherming vinden. Bij het afscheid de volgende morgen beloofde Bernard Til, dat wanneer het nodig was de familie De Vries bij hen op Slangenburg welkom was.

In februari 1945 was het zover. Het Gelders Eiland moest ontruimd worden en zo trok de familie De Vries met een aftands paard voor de wagen richting Achterhoek. In moeilijke omstandigheden kwam men terecht in Stokkum en dan herinnert men zich de toezegging van Til. Vader De Vries trekt naar Slangenburg om de mogelijkheden te onderzoeken en het gezin kan terecht in een goed schoongemaakt kippenhok, rechts van de Holdrostweg.

Het verblijf is, gezien de omstandigheden, prima. Het ontbreekt hen aan niets en men heeft een goed verblijf op Slangenburg. Dan is de bevrijding daar en wordt de betekenis van de inscriptie duidelijk: Het betreft het gezin van A. de Vries uit Aerdt, EKW betekent geëvacueerd en B 131 is het huisnummer in Aerdt. Op 1 april is de bevrijding van Doetinchem e.o. die de familie in het kippenhok bij Til beleefde.

In het proces voor de Raad voor het Rechtsherstel, waar de familie Passmann getracht heeft het in beslag genomen landgoed terug te krijgen, is ook aangevoerd, dat Hermann Passmann veel gedaan zou hebben in het belang van de vele onderduikers. Dit feit werd niet bewezen verklaard. Weliswaar had rentmeester G. Beltman wel eens met zijn landheer daarover gesproken, maar de schaarse bezoeken van Hermann Passmann haalden eventueel bewijs onderuit. De regeling van het helpen van onderduikers en het verstrekken van brandhout e.d. op Slangenburg moet geheel op het conto van rentmeester Beltman of de betreffende pachters worden geschreven. worden geschreven.

(Verkorte versie van ‘Levend monument op Slangenburg bij boerderij ’t Park’ uit Kronyck van Deutekom nummer 110, blz. 26).