Categorie: Artikelen

Het Ludgerpad

annie

Toos Lenderink

Walter Rovers en Eddy Ivens waren oud-collega’s van het Ludger College in Doetinchem. Walter gaf maatschappijleer en levensbeschouwing en Eddy was docent natuurkunde. Vanuit deze school werd jaren geleden de Ludgerkring opgericht. Mensen van deze kring komen regelmatig bij elkaar om samen het gedachtegoed van Ludger uit te dragen. Eddy was als fervent wandelaar de initiatiefnemer van het Ludgerpad.

Ludger was een authentieke Fries en één van de eersten die ruim 1200 jaar geleden het christendom naar onze streek bracht. Hij kwam bij Zutphen de IJssel over en hier staat als herinnering een groot monument. Je kunt er een QR code scannen voor meer informatie. Langs de hele route van in totaal ruim 93 km, vinden we herinneringen aan Ludger, zoals kerken en kapellen, waarin vaak relikwieën worden bewaard. De route loopt van Zutphen naar Winterswijk. Verder naar Münster is het nog niet uitgewerkt. Ook in Duitsland leeft het Ludger-gedachtegoed. Hij was eerste bisschop van Münster en stierf in 809 in Billerbeck. Hij werd begraven in (Essen)-Werden, waar hij een klooster had gesticht.

Eddy, ‘de padkenner’ begon in 2008 aan zijn wandeling in de voetsporen van Ludger via allerlei plekken in de Achterhoek waar nog iets van Ludger bewaard is gebleven. Alle wegen op de route werden genoteerd. Bij privé-grondstukken benaderde hij de eigenaar om toestemming te vragen en uiteindelijk werd van de hele wandeling een boekje uitgegeven. In 2009, de 1200ste sterfdag van Ludger was het wandelpad klaar, maar zonder bewegwijzering. Om het ook voor de toekomst te behouden benaderde hij Stichting Achterhoek Toerisme. Daar was men niet direct enthousiast. Er moeten herkenningspaaltjes gemaakt en geplaatst worden en dit alles kost ook mankracht. De Ludgerkring heeft er zelf geld in gestopt, vanuit Duitsland sponsorde een oud-industrieel en de provincie heeft € 20.000 bijgedragen om dit initiatief mogelijk te maken. Nu onderhoudt Stichting Achterhoek Toerisme het pad en de contacten met onder andere grondeigenaren en Staatsbosbeheer. 

Walter, de ‘Ludgerkenner’ weet veel bijzonderheden. Hij vertelt over het Ludger College in Doetinchem. Als hij hier langs komt, rijdt hij expres langzaam om het monument te kunnen zien. Er staat een beeld van Ludger op een paard met aan de staart twee ganzen. Hierover bestaat de legende dat de boeren destijds veel last van ganzen in de weilanden hadden. Ze vroegen aan Ludger om hier iets aan te doen. Ludger heeft toen een gans bij de kop gepakt en in de grond gestoken. De andere ganzen waren daar zo van geschrokken dat ze hierna weg zijn gebleven.

In de Sint Willibrordsabdij in Slangenburg wordt een relikwie van Ludger bewaard.

Kies je de verkorte route dan kom je niet langs de abdij, maar over het Boelekeerlspad.

De hoofdroute wordt met paarse bordjes aangegeven, gele bordjes markeren een verkorte route of ommetje. Via de Achterhoek Routes app of achterhoek.nl/ludgerpad kun je de route volgen. Het boekje Ludgerpad geeft achtergrondinformatie over bezienswaardigheden, etappes en horeca onderweg. Het is te bestellen via de website van de Ludgerkring en is ook verkrijgbaar bij museum Smedekinck in Zelhem. Hier loopt de route langs, staat het Ludgerkerkje en er is een permanente expositie over Ludger. Het volgen van het Ludgerpad belooft sowieso een prachtige wandeling te worden!

Kunst in de kijker

annie

Maya Lenselink, edelsmid   

Anneke Zwager

Aan een zandweg op ’t Goor woont Maya Lenselink met haar gezin. In de schuur achter het huis heeft zij haar atelier ingericht met werktafels, machines en allerlei fijn gereedschap. Vanuit haar raam kijkt ze uit over het terrein met de tuin, het terras en de groentekas. En vlakbij zijn de bossen van de Slangenburg. Het is er rustig en groen. In deze omgeving doet Maya inspiratie op voor haar werk als edelsmid. Ze gebruikt alles wat kan leiden tot een mooi sieraad als idee. Vaak zijn dat structuren, van takken, grassen of mossen. Die structuren zie je terug op een ring of een armband. Ook vormen kunnen een uitgangspunt zijn, bijvoorbeeld de vorm van een gewei van een reebok. De sfeer van de omgeving speelt een belangrijke rol.

Maya was als kind altijd bezig met knutselen en dingen maken met haar handen. Toen ze eens een artikel las over een edelsmid sloeg de vonk over. Dit was wat zij wilde! In de Gruitpoort in Doetinchem volgde ze jarenlang cursussen, eerst bij Coen Mulder en jaren later nog eens bij Hans Rietman uit Zelhem. In deze cursussen werd de basis gelegd voor haar vakmanschap. Ze leerde er het materiaal te smelten, te vormen, te schuren en te slijpen. Door te lezen in vakliteratuur en te zoeken op internet, kreeg ze veel ideeën. En door veel te doen, kreeg ze almaar meer vaardigheden in de vingers. Met proberen en experimenteren heeft ze haar eigen stijl gevonden: organisch en natuurlijk. Een kijkje in haar vitrinekast leert dat ze zich heeft toegelegd op sieraden: ringen, armbanden, kettingen en oorbellen. En bij elk sieraad kan ze een verhaal vertellen.

Jarenlang werkte Maya met veel plezier in de kinderopvang in Zelhem. Pas toen haar eigen kinderen ouder werden en de kinderopvanglocatie werd opgeheven maakte ze acht jaar geleden de overstap naar het edelsmeden. Nu weten steeds meer klanten haar te vinden voor een sieraad al of niet in opdracht gemaakt.

Maya werkt met verschillende materialen. Het liefst werkt zij met zilver; het is zacht materiaal en goed te bewerken tot natuurlijke en golvende vormen. De witte glans geeft een mooie weerkaatsing van het licht. En het is goed te combineren met edelstenen als saffier, toermalijn en aquamarijn. Het is het licht, de gelaagdheid en de kleur van de edelstenen die aanknopingspunten bieden voor verdere verwerking.

Soms wijst het materiaal zelf de weg, een andere keer is het puzzelen om er iets moois van te maken. Ze werkt nooit naar voorbeelden, ze creëert tijdens het werken. En natuurlijk zijn er dan momenten dat het niet wordt wat ze voor ogen had. Tja, en dan is het opnieuw beginnen. Ook dat hoort bij het kunstenaarschap.

Het zilversmeden vereist rust, concentratie en tijd. Ze moet een aantal uren achter elkaar kunnen werken om “in de flow” te komen. Maya is veel middagen in haar atelier te vinden. Ze voelt zich een gezegend mens dat ze dit mag doen. En als klanten blij zijn met een sieraad is dat de kroon op haar werk.

Maya aan het werk in haar atelier

Marinpatchwork

annie

Toos Lenderink

Half september was bij Kulturhus de Vos in Westendorp de Marinpatchwork tentoonstelling ter gelegenheid van het 30-jarig bestaan van de winkel van Hannie Hennink-Legters. Deze duurde vier dagen en er kwamen veel enthousiaste vrouwen (slechts een enkele man liep er rond) af op de prachtige kunstwerken, de demonstraties, shows en mini-workshops. Er kwamen zelfs mensen uit Duitsland speciaal hiervoor naar Westendorp. Tijdens de uitleg van een hele stapel quilts klonk er spontaan applaus. Er waren dan ook veel verschillende werken te bewonderen van een zeer hoog niveau.

Hannie vertelt dat ze zelf al haar kleren maakte toen ze bij het naar school brengen van haar zoon Martijn iemand zag staan met een prachtige quilttas. Ze sprak de eigenaresse van die tas aan, die zelf gemaakt was door Eveline. Bij haar leerde ze de beginselen van patchwork. Ook heeft ze veel geleerd door lessen te volgen, erover te lezen, te proberen en gewoon te doen. Ze gingen samen naar Utrecht om stoffen te open en een hobby was geboren. Hannie had lieve schoonouders die zelf een bouwbedrijf hadden en haar stimuleerden. Frits Hennink zei: “Goa beginnen, wi’j helpt ow, anders we’j nooit of het gelukt zol waen”. En zo begon Hannie op 15-09-1993, op de verjaardag van haar vader met de winkel. Schoonmoeder Mien deed de boekhouding en Hannie stortte zich op de inkoop van mooie stoffen. Al vrij snel vroegen klanten aan haar of ze ook les wilde geven en zo begon ze met diverse cursussen. Dit kristalliseerde zich uit in uiteindelijk alleen nog patchwork les.

In de basiscursussen leer je met de hand of naaimachine met de stoffen te werken. Gebruik van snijmat, snijliniaal en rolmes zijn hierbij inbegrepen. Pas als je na deze cursus door wilt gaan met patchwork op de naaimachine, schaf je deze materialen zelf aan. En een doodgewone huis- tuin en keukennaaimachine voldoet! Heb je de basiscursus gedaan dan kun je kiezen voor lessen waarbij één werkstuk wordt uitgelegd. Hannie heeft het dan als voorbeeld gemaakt. Hierna kun je met het benodigde materiaal naar huis om het daar in je eigen tempo af te maken. Ook wordt er in groepsverband les gegeven.

Er zijn maar liefs zes Bee Quilt groepen. Zo’n groep komt een keer per maand bij elkaar om samen te werken. Ieder aan zijn eigen, zelf gekozen ontwerp. Het is geen les maar vooral een gezellige middag of avond en voor vragen is Hannie er.

Hannie ontwerpt elke keer haar eigen ding. Op vakantie gaan ook altijd een schetsboek en potlood mee. Zo ontstaat b.v. het blok van de maand. Na 12 maanden kunnen deze patchwork blokken dan aan elkaar gemaakt worden. Het met steekjes aan elkaar verbinden van de drie lagen: patchwork, een tussenlaag en de achterkant, heer quilten.

In de winkel (de naam Marin komt van de kinderen Martijn en Inge) heeft Hannie naast garen, knoopjes, biezen, 1000 rollen stof liggen! Ze is fan van Anni Downs, die een heel eigen genre stof ontwerpt en doet zaken met groothandels in Denemarken en Engeland. Hannie krijgt energie van haar cursisten en is trots op hun prestatie. Zeer terecht!

Straatnamen

annie

Joop Helmink                        

Geschiedenis                

In onze Slangenburg worden straten, lanen en paden vaak genoemd naar een bekend historisch verband of kenmerk, naar personen of boerenhofstedes die aan deze weg gelegen zijn.Voordat straatnamen werden geïntroduceerd, verwezen mensen vaak naar herkenbare kenmerken in de omgeving om een adres aan te geven. Denk aan bomen, kruispunten, boerderijen of kenmerken van het landschap. Dit werkte prima in een kleinschalige gemeenschap, maar naarmate de stad en landstreek zich ontwikkelden en meer georganiseerd werden, was er behoefte aan een gestandaardiseerd systeem. In de 19e eeuw werden er stappen gezet om straatnamen in te voeren. Dit was een belangrijke verandering, want het bracht orde en duidelijkheid in de stratenplannen en wegen. Vanaf dat moment konden inwoners en bezoekers gemakkelijker adressen vinden.

Historische naamgeving in de Slangenburg

Het gebied in en rond de Slangenburg was in het verleden een onontgonnen gebied. De beken die door het gebied stroomden leverden drassige gronden die moeilijk te begaan en te bewerken waren. Vanaf de middeleeuwen zijn de gronden verder in gebruik genomen. Het drassige veengebied werd drooggelegd door menselijke handarbeid, waardoor weidegronden ontstonden en landerijen die bewerkt konden worden voor de landbouw. De bosgebieden waren in bezit van de landheren en de adel. Hierdoor kregen de lanen en paden in de volksmond een naam. In de 19e eeuw werd door de gemeente begonnen om straatnamen te benoemen en dit met een raadsbesluit vast te leggen. Vaak werd hierbij aangehouden wat in de volksmond al werd gebruikt.

Dijken

Veel straten en lanen hebben het woord dijk in de naamgeving; dit geeft aan dat deze wegen in nat gebied droog waren gelegd.De Kommendijk is afgeleid naar de zogenaamde kommen, zijnde watergaten in het veen. De Plakdijk iseen voorbeeld van een naam die in de volksmond bekend stond en relateerde aan de veenplakken die werden gewonnen uit het veengebied hier aanwezig.

Veengebied

In de omgeving van de Slangenburg was een uitgebreid gebied waar veen werd gewonnen. Namen die hieraan herinneren zijn bijvoorbeeld Turfweg, Plakhorstweg, Plakdijk, Goorstraat, Diepengoorsestraat (Goor is lage, vaak veenachtige grond), Ellegoorsestraat (Diepen en elle zijn kuilen of diepten in het veen).

Heide

In de Slangenburg waren ook uitgebreide heidegebieden. Veel namen refereren nog aan dat verloren landschap zoals Heidedijk en Stadsheidelaan (herinnert aan de gronden in de Sint-Catharinamark of stadsheide). De heidegrond werd in de volksmond den Hondebulte genoemd en was aanvankelijk eigendom van de stad Doetinchem. Distelheideweg is genoemd naar de heidedistel die in deze streek veel voorkwam.

Boerderijen en gebouwen

De Rekhemseweg is genoemd naar het naast Slangenburg gelegen buitengoed Rekhem, waar een landhuis was gelegen. Peppelmansdijk genoemd naar  boerderij Peppelman, Pinnedijk genoemd naar boerderij De Pin, Hertelerweg genoemd naar boerderij ’t Herteler, Lovinkweg genoemd naar het grondgebied De Lovink. Abdijlaan naar de abdij van de paters Benedictijnen. Akkermansweg naar de boerderij de Akkerman, Kloosterlaan verwijst naar het klooster Bethlehem.

Personen

De Steverinkstraat heette eerder Waterstraat. In het verlengde lag de Pinnedijk. De gemeente wilde één naam en stelde voor om het hele tracé Pinnedijk te noemen. De bewoners gingen daar niet mee akkoord, ze wilden de weg Westendorpseweg noemen. Deze naam was echter al vergeven en daarom stelde de gemeente voor om de weg Steverinkstraat te noemen naar het geslacht Steverink, dat woonde op de driesprong Hertelerweg Waterstraat(oud). Bultenswegnaar de familie Bulten die aan deze weg woont, Mellinkstraat genoemd naar de familie Mellink die daar woonachtig was vanaf 1766. Verschillende personen uit deze familie hebben een openbare functie gehad. Op nr. 1 aan de Pierikstraat staat het pand van de eertijds openbare school van Gaanderen. Hier woonde de familie Pierik, waarna de gemeente de Pierikstraat naar deze familie heeft genoemd.

Diverse benamingen

Terborgseweg in IJzevoorde herinnert aan de doorgaande weg die verhard werd in het begin van de vorige eeuw van Terborg naar Zelhem. Nijmansweg is de weg die naar Halle-Nijman voert. De IJzevoordseweg heet sinds 1962 zo; daarvoor heette de weg Hondebultweg naar het gebied van de stadsheide. De bewoners ergerden zich aan deze naam en hebben de gemeente daarom een verzoek gedaan tot naamswijziging. Smidstraat is genoemd naar de smidse die daar gevestigd was.

Met dank aan:

  • Ger Lieverdink van Historische Vereniging Deutekom, die mij het boek ‘Straatnamen in Doetinchem in woord en beeld’ van A. Kisman, uitleende
  • Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers
  • Toon Maas, Gaanderen

Toelichting bij fotopagina ‘Feest’

annie
Deze foto werd geplaatst in de herfstuitgave van de Slangenburgh-boode

Benieuwd wie op deze fotopagina van de herfst-boode een feestje vierden?

1: Femke Mulder is geslaagd en de vlag mag uit! Ze woont aan de Varsseveldseweg

2: Suze en Tom Bruil, tweelingzus- en broer, zijn allebei geslaagd. Ze wonen in Gaanderen aan het Noordeind

3: Buurtfeest Heidenhoek; de schutterskoning van het vorige jaar, Jari Jansen, wordt feestelijk opgehaald

4: Aan de Goorstraat wappert de vlag voor Julika Saalmink. Ze is net als haar vriendinnen geslaagd. Hier geeft ze een tentfeestje

5: Gerwin Bulten is 50 jaar geworden. Aan de Ellegoorsestraat was veel rommel geplaatst, ingewijden snappen dit wel

6: Deze ooievaar stond aan de Terborgseweg bij Henrico en Karin Wiltink. Hun zoon Boaz is 20 juni geboren

7: Fenne, kleindochter van Ali en Gijs Magnin aan de Kommendijk, vierde een feestje bij buurman Albert op de boerderij

8: Volksfeest met feestelijke optocht in Westendorp.

‘t Pömpke

annie

Toos Lenderink

Immens groot is de hal van dit evenementenbedrijf aan de Slakweg in Gaanderen. Je weet niet wat je ziet: stoelen, tafels, kopjes, tenten, glazen, BBQ’s, verlichting, een kachel zo groot dat een kerk ermee verwarmd kan worden! Alles wat terugkomt wordt eerst schoongemaakt en gaat dan terug op de vaste plek. Bennie Liebrand en zijn vrouw Marie-Antoinette Liebrand-Arts nemen de tijd om te vertellen over hun bedrijf.

De carrière van Bennie begon op 15-jarige leeftijd in de kantine van een voetbalclub. Toen hij later verkering kreeg met Marie-Antoinette van zaal Arts in Gaanderen rolde hij als vanzelf verder in dit vakgebied. Nadat hij van schoonvader Herman Arts de zaak overnam werd de naam gewijzigd in Arts-Liebrand. Geleidelijk kwamen steeds meer mensen vragen of ze geen meubels bij hem konden huren om een feestje op eigen terrein te kunnen houden. Bennie sprong hierop in door steeds meer meubels te gaan verhuren en kocht het pand van fietsenmaker Holtus aan de Vreeltstraat aan voor de opslag. Deze fietsenmaker had een benzinepomp en daar komt ook de naam ‘t Pömpke vandaan. Toen er in verhouding nog maar twee bruiloften in de zaal werden gehouden tegen wel twintig in een tent, besloot hij het roer om te gooien. Omdat er ook aan het pand van Arts-Liebrand tegenover de kerk veel aangepast zou moeten worden was de keus snel gemaakt: op zoek naar een grotere opslag. Ze begonnen met 400 m2 aan de Slakweg nr 6a, verhuisden naar nr. 10 met 800 m2 opslag en zitten inmiddels op 2000 m2 in de huidige enorme hal op nr. 8.

t Pömpke levert niet alleen materiaal, in de eigen keuken, waarin je gemakkelijk kunt verdwalen, verzorgt Marie-Antoinette samen met een parttime-kok de hele catering van hapjes tot hele buffetten. Zoon Matthieu werkt al ruim vijftien jaar in het bedrijf en regelt vooral de verhuur. Hij wil de zaak van Bennie overnemen die van plan is minder te gaan werken. Maik die ook al lang bij het bedrijf betrokken is, neemt steeds meer taken van Bennie over, doet de inkoop en planning. In totaal zijn er drie mensen in vaste dienst en de rest allemaal op oproep. Die groep bestaat uit een vaste kern van ongeveer vijfentwintig mensen die vooral bij kermissen nodig zijn. Vroeger had je obers die met dienbladen vol rondliepen. Nu lopen de mensen zelf om hun drankje af te halen, wat een andere beleving geeft en waardoor er minder personeel nodig is.

In de coronajaren kreeg het gezin opeens tijd voor andere dingen: “Er was in de hele tuin geen onkruidje te bekennen!”. Ook was er toen tijd voor de verhuizing naar dit pand. Toen er eindelijk weer feesten gehouden konden worden, was het net of de mensen in één keer weer los kwamen.

Bennie achter de tap

Ik denk dat Bennie het regelen en de vele contacten die soms al veertig jaar lopen, erg zal gaan missen. Maar de goede sfeer, het zo nodig flink aanpoten met daarnaast de onderlinge gemoedelijkheid zitten gewoon in dit familiebedrijf. Die blijven wel!

Bennie weet veel mooie verhalen: “Ik kan er wel een boek aover schrieven, maor dat geet niet gebeuren”.

Wonen in een Pipowagen

annie

Karin Wensink

Een jaar geleden trof ik Isabelle van Kooten. Het was stralend weer en ze stond in haar korte broek en hemdje, ergens verscholen op het terrein van haar ouders, een pipowagen te schilderen. Ze vertelde dat ze hem aan het opknappen was om er daarna in te gaan wonen. 

Hoe komt een mooie jonge vrouw als jij er toe om in een pipowagen te gaan wonen? En mag ik je huisje zo noemen?

“Zeker mag je het een pipowagen noemen, maar zelf noem ik het liever een Tiny House. Ik woonde in de stad en was al een tijdje geïnteresseerd in wonen in een Tiny House, duurzaam met zonnepanelen en zo. Ik had me georiënteerd op de mogelijkheden en uitgezocht hoe het financieel en met de vergunningen zat. Ik was enthousiast maar het plan leek op dat moment voor mij niet haalbaar. Ik ging door een heftige periode en woonde tijdelijk weer bij mijn ouders. Ik legde het plan naast me neer, maar wist wel zeker dat ik niet meer terug wilde naar de stad.”

Vlak daarna vertelde een buurman dat de pipowagen bij Zorgvilla de Ooijman te koop was. “Ik kende die wagen wel uit de tijd dat mijn opa in de villa woonde. Samen met mijn moeder ben ik er heen gegaan. We hebben gewoon aangebeld en konden de wagen, die nadat hij leeg kwam dienst deed als directiekantoor, bekijken. Er moest wel het nodige aan gebeuren, de badkamer was bijvoorbeeld niet meer in gebruik. Maar wat we zagen voelde goed. Het klopte gewoon. Binnen twee weken hebben we hem met de trekker opgehaald. Dat was nog een hele optocht. Mijn broertje reed voorop om het verkeer in de gaten te houden.”

Isabelle heeft de wagen helemaal schoon gemaakt, geschuurd en opnieuw geschilderd. Ook de nieuwe keuken en badkamer heeft ze zelf met enige hulp geplaatst. Het is een knusse plek geworden. Een plek met alles wat je nodig hebt binnen handbereik. Buiten zijn de eerste plantjes gepoot. “Je hebt niet zoveel ruimte nodig om gelukkig te zijn!”, lacht Isabelle. “En je wilt niet weten hoe heilzaam ontspullen kan zijn.”

Wat betekent wonen en inmiddels ook werken in de Slangenburg voor jou?

“De Slangenburg heeft voor mij altijd als thuis gevoeld. Ik ben er opgegroeid, naar school gegaan en heb een fijne jeugd gehad. En het is hier ZO MOOI!! Ik heb dat 20-25 jaar niet echt beseft, maar het is gewoon niet normaal zo mooi als het hier is. En de RUST! Die heb ik echt nodig, merk ik. Het is echt super om hier in deze mooie omgeving, vlak bij mijn familie, bij mijn nichtje en neefje ook, een eigen plek te hebben. Elke morgen als ik opsta, kijk ik uit het raam en geniet van de omgeving. En sinds kort heb ik hier ook een paar dieren lopen. Dat is extra genieten.”

“Het is bijzonder hoe snel je leven kan veranderen. Als ik het vergelijk met een jaar geleden, dan heb ik zoveel geleerd. Ik heb zin in het leven en in de toekomst. Ik heb mijn baan opgezegd en ben mijn bedrijf aan het vormgeven. Ik wil vrouwen coachen die hetzelfde meemaken als ik heb meegemaakt en proberen vanuit mijn eigen ervaring hen te stimuleren hun leven weer op de rit te krijgen. Binnenkort gaat mijn website de lucht in.”

“Zorg goed voor jezelf en zorg dat je wat goeds nalaat in de wereld door je talenten en ervaringen in te zetten.”

Mooie wijze woorden tot besluit van deze zelfbewuste vrouw.

Een kijkje in de toekomst rond kasteel Slangenburg

annie

Hanneke van de Velde

Eind dit jaar is het dan zo ver: na drie jaren aan voorbereiding worden het koetshuis en de landgoedwinkel bij kasteel Slangenburg verbouwd. Nol Verhoeven vertelt enthousiast over wat er allemaal staat te gebeuren in het koetshuis en de naastgelegen winkelruimte. Ook het grotere plan waar dit onderdeel van is, komt aan de orde.

Voorgeschiedenis

Sinds 2016 is Rijksmonument kasteel Slangenburg in eigendom van de Stichting Monumenten Bezit. Voor die tijd was het kasteel verbonden aan de Sint Willibrordsabdij. Dit heeft met name in de Achterhoek voor een wat gesloten imago gezorgd en een beperkte bekendheid van het kasteel. De koppeling met de abdij is er sinds 2010 niet meer. In dit jaar zijn werkgroepen (inclusief omwonenden van het kasteel en Staatsbosbeheer) geformeerd, die in 2017 hun plannen in de vorm van een gebiedsvisie hebben gepresenteerd. Het project van de komende verbouwing  is een direct gevolg van die gebiedsvisie.

Drie jaar geleden is ook subsidie aangevraagd bij LEADER voor de kosten van het verbouwingsproject en deze is inmiddels toegekend.

 

Toekomstplan van het kasteelterrein

De komende verbouwing van het koetshuis en de landgoedwinkel wordt nu eindelijk een feit. Eind van dit jaar starten de eerste werkzaamheden voor deze twee locaties. Deze verbouwing is onderdeel van een groter plan rondom kasteel Slangenburg. Dit heeft als doel een bezoekerscentrum te realiseren waarin kasteel, koetshuis en winkel een rol spelen. Door het koetshuis te verbouwen tot één bezoekerscentrum verbetert de toegankelijkheid voor het publiek, kan het gebouw het hele jaar door wél open en vormt het voorplein van het kasteel één geheel. Hierdoor komen er meer gasten en dagjesmensen in en om het kasteel, ook het hele jaar door. Duidelijk thema hier omheen is dat de rust en kleinschaligheid bewaard blijven. Na de verbouwing van koetshuis en winkel is er nog een aantal zaken dat te zijner tijd aan de orde kan komen. In de toekomst zal ook worden gezocht naar mogelijkheden om de kasteeltuin in haar oude luister te herstellen. De woningen nummers 5 en 7 aan de overkant van het koetshuis hebben sinds januari 2021 al een nieuwe bestemming als vakantiewoning.

De verbouwing van koetshuis en landgoedwinkel  

De opzet van de bezoekersruimte van het koetshuis blijft grotendeels hetzelfde. Er komt aan de tuinkant een deur naar de boomgaard. Deze is dan beter bereikbaar en ook te gebruiken voor een bruiloft of klein evenement. De keuken krijgt een complete metamorfose en wordt vernieuwd en voldoet daarmee meteen aan de eisen van deze tijd. Er komen een aparte spoelkeuken en een apart bereidingsgedeelte. Hierdoor vindt er een betere doorstroming plaats in de keuken.

De toiletten worden helemaal vervangen; er komt een moderne toiletgroep met vijf genderneutrale toiletten en een mindervalidentoilet. Hiermee gaat ook deze locatie helemaal mee met haar tijd. Deze toiletten zijn zowel vanuit het koetshuis als de landgoedwinkel makkelijk te bereiken via centrale ruimtes. Op de indicatieve tekening bij dit artikel is te zien hoe het er waarschijnlijk uit komt te zien (LET OP: wijzigingen nog voorbehouden).

Indicatieve plattegrond nieuwe situatie (wijzigingen nog voorbehouden)

De landgoedwinkel krijgt een plafond van planken op de grote balken. De dakconstructie is toch wel één van de aandachttrekkers van het gebouw en daarom blijven de prachtige spanten en gebinten gedeeltelijk nog te zien. Daarvoor wordt er aan de tuinkant boven de hilde een grote glasplaat geplaatst. Op termijn, in een volgende fase, wordt er nog gedacht om de ruimte die boven de winkel ontstaat, te gebruiken als vergaderlocatie. Hiervoor kan er dan een soort box op de zolder worden geplaatst die te gebruiken is als vergaderruimte.

De brandveiligheid van het pand wordt ook meteen op orde gebracht. De wand tussen de winkel en de naastgelegen woning wordt tot het plafond toe dichtgemaakt. Dit was nog een punt van aandacht dat nu meteen ingevuld kan worden.

De werkgroep landgoedwinkel van de Heerlijckheid Slangenburgh buigt zich de komende tijd over hoe de winkel zo efficiënt en klantvriendelijk mogelijk vorm te geven. Het is nu een mooi moment om daar weer eens opnieuw aandacht aan te geven. Doel van de herinrichting is te kijken hoe meer gebruik te maken van de zijkanten in de winkel, zowel in de breedte als de hoogte. Uiteraard zonder het specifieke karakter van de landgoedwinkel aan te tasten. Het is zeker niet de bedoeling dat de winkel een strakgetrokken HEMA-achtige invulling krijgt.

Met deze opzet ontstaat er een mooi voorplein bij het kasteel waar recreanten zeven dagen in de week terechtkunnen. Onverwachte sluiting van het koetshuis door een besloten feest komt dan ook niet meer voor. Er is in de nieuwe situatie namelijk dan wel de mogelijkheid tot het nuttigen van een hapje en een drankje.

Wanneer speelt dit alles?

De planning is dat er eind 2021 wordt gestart met de verbouwing. Een in verbouwingen aan monumentale panden gespecialiseerde aannemer, Claus aannemingsmaatschappij BV te Doesburg, gaat dan aan de slag. In de loop van het eerste halfjaar van 2022 worden de ruimtes opgeleverd.

De horeca-activiteiten van het koetshuis worden tijdens de verbouwing tijdelijk verplaatst naar het pand nummer 7 aan de overkant. Hier komt dan ook nog een bescheiden mogelijkheid om de producten uit de winkel te blijven verkopen. Zo kan de handel gewoon doorgaan tijdens de werkzaamheden en komen bezoekers niet maandenlang voor een gesloten deur.

Vooruitblik naar de toekomst

De gemeente Doetinchem heeft aangegeven interesse te hebben in een ondernemers inspiratiepunt Slangenburg. Eind oktober heeft daarover weer een gesprek plaatsgevonden. De exacte invulling hiervan is nog open en onzeker, evenals het beschikbare budget van de gemeente hiervoor.

Al met al genoeg plannen en ontwikkelingen om van kasteel Slangenburg en de bijbehorende gebouwen en omgeving een prachtig geheel te maken dat met vertrouwen de toekomst in kan gaan. [1] LEADER is een onderdeel van het overkoepelende Plattelandsontwikkelingsprogramma 2014-2020 (POP3). Het Plattelandsontwikkelingsprogramma is een Europees subsidieprogramma dat op de ontwikkeling van het platteland in brede zin is gericht. De focus van het programma ligt op innovatie en duurzaarzaameid in het landelijk gebied.

De Zumpe

thea

Toos Lenderink

Het gebied De Zumpe waar wij als kind vol ontzag omheen fietsten. Hier mochten we niet komen, laat staan spelen. In het Slangenburgse bos mocht dat wel maar rond De Zumpe hing een mysterieuze sfeer; er was moeras en het was erg gevaarlijk daar! De laatste jaren komt dit gebied veel in het nieuws door allerlei veranderingen: de aanleg van de Oostelijke Randweg, verkoop van gronden en het feit dat de gemeente Doetinchem in 2014 opdracht van de provincie kreeg om de natuur (gebiedsuitbreiding) in De Zumpe te vergroten en versterken.

Gerrit Jan van Ochten is geboren aan de Zuivelweg (grenst aan De Zumpe) en heeft als kind veel in dit gebied rondgetrokken. Na meerdere omzwervingen, o.a. tien jaar gewerkt te hebben als apotheker en natuurgids geworden bij de IVN, woont hij sinds veertien jaar aan de Vossenstraat. Hij vertelt dat de Koninklijke Natuurhistorische Vereniging (KNNV) een belangrijk deel van het gebied in eigendom heeft en beheert. De Zumpe met de Buizerdwei, IJsbaanwei en Golfbroek zijn onderdeel van het landschap waartoe ook Groenendaal en Ruige Horst behoren. Het geheel (120 hectare groot) is opgedeeld en behoort aan verschillende eigenaren. Zo zijn bewoners van de Vossenstraat eigenaar van een deel van De Zumpe.

Samenwerking

Voor de uitvoering van genoemd project (gebiedsuitbreiding) is een goede samenwerking tussen de Gemeente Doetinchem, Waterschap Rijn en IJssel, Staatsbosbeheer en een aantal boeren nodig. Bereidheid bij de boeren om grond hiervoor uit te ruilen of vrijwillig te stoppen met de bedrijfsvoering is aanwezig.

Het eerste deel van het project is klaar, het tweede deel laat nog even op zich wachten. De aanleg daarvan gebeurt o.a. door afgraven van cultuurgrond. Daarbij komt stikstof vrij en dit zorgde eind 2019 voor stagnatie. Het gaat hierbij om 30 hectare grond, waaronder twee voetbalvelden die niet meer als zodanig worden gebruikt.

Unieke bodemstructuur

Het unieke van dit natuurgebied is dat er twee veenlagen in de grond zitten. Hierdoor wordt het grondwater omhoog gestuwd. Vanuit het noordoosten komt kalkrijk en vanuit het zuidwesten kalkarm grondwater. Dan zijn er ook nog verschillende zuurgraden in het grondwater die zorgen voor heel diverse plantengroei. Door een jarenlange overbemesting waren veel planten verdwenen. Na het afgraven, het weer laten ontstaan van vennen en verwijderen van opslag zoals berken, wilgen en elzen, blijken oude zaden hun kracht niet verloren te hebben. Veel plantensoorten die op lijsten van meer dan 70 jaar geleden voorkwamen, zien we weer terugkomen.

Nieuwe fauna

En met de flora komt ook de fauna. Er leven 32 libellesoorten en 12 soorten sprinkhanen. Gerrit Jan zette zelf een scheve tak in één van zijn vijvers en kon genieten van de ijsvogel die hier op afkwam. In het hele perceel komen veel meer vogels voor de laatste jaren. De ingrepen die hier in de natuur worden gedaan gebeuren heel zorgvuldig en in overleg met alle betrokkenen. Het is een uniek gebied door het aanwezige kwelwater. Je kunt er veilig wandelen als je op de natuurlijke wandelpaden blijft. Hondeneigenaren moeten de honden verplicht aan de lijn houden. Er lopen veel reeën in dit gebied.

De Zumpe is mooi en heel divers en verdient het om beschermd te worden, door burgers, wandelaars en eigenaren. Gerrit Jan vindt het daarom ook geen goed idee een tankstation vlakbij dit gebied te plaatsen. www.Zumpe.nl