Bert Verlaan

Op 11 juni 2022 stond er een mooie excursie op het programma. We startten bij het station Gaanderen, waar we onder de vertrouwde en bezielende leiding van Toon Maas op pad gingen. De spoorlijn aan onze rechterkant houdend kwamen we al spoedig aan bij het huis van Will Dorrestein en Emiel Derksen. Een woning uit 1896 van Smits Holterman. Een mooie stek hoor, je kunt er voortreffelijke paling kopen. Er staat een boekenkastje van waaruit je een boekje kunt halen en brengen.

En dan verder, langs de plek waar Gaanderen in het verleden afval stortte, nog steeds te herkennen aan een ‘bult’ in het landschap. Dan, aan de rechterkant het fraaie landhuis Rabelink, waar vroeger boerderij Heisterkamp gestaan had. Uiteindelijk gingen we het Mullepad op, richting spoor. Bij het spoor moesten we naar links, de spoorbaan aanhouden. De spoorwegovergang is verdwenen. In het verleden kon je via die overgang naar de windkorenmolen gaan.

We liepen een stukje door met het spoor aan onze rechterhand. Uiteindelijk bereikte we een volgend punt waar Toon aan de hand van zijn befaamde ‘posters’ vol knipsels en bijzonder fotomateriaal allerhande wetenswaardigheden aan ons presenteerde. We stonden in een nieuw stukje natuur, een kleurrijk ‘tapijt’ van grassen en wilde planten met veel reliëf en schitterend aangelegde plassen. Een en ander tot stand gekomen door de vruchtbare samenwerking van enerzijds de gemeente en anderzijds Buur Natuur.  Je kunt er uitkijken op de weide waar de boerderij van Huitink van ter Gun heeft gestaan, met een schuilkerk van 1720. De plek is nog herkenbaar door de aanwezigheid van een enorme beuk. Het landschap ‘ademt’ verleden!

We liepen weer verder. Wat mij opvalt zijn de prachtige wilde planten, zoveel soorten in allerhande kleuren. Met enige voorzichtigheid moest het gezelschap, dat toch wat ‘op leeftijd’ was, de tunnel door onder het spoor, richting de plek waar de boerderij ‘de watertap’ eens heeft gestaan. Wat fraai, die gekronkelde loop van de Bielheimerbeek! Links het gebied het Halmus, waar in de 15 eeuw al melding van werd gemaakt. Hier staan nog drie oude woningen van diverse families.

Uiteindelijk kwamen we uit bij de plek die van 1851 t/m 1855 diende als begraafplaats. Deze begraafplaats is afgelopen jaar blootgelegd door Marian Muller en haar dochter. Ook historicus Hans de Beukelaar heeft hieraan zijn bijdrage geleverd.. Ze hebben ontdekt dat hier 66 mensen zijn begraven, waaronder pasgeboren kinderen. Als we verder waren doorgelopen dan zouden we op de plek gekomen zijn waar de halte Gaanderen Oosselt tot 1927 in bedrijf is geweest.

Hierna gingen we richting boerderij ‘de watertap’. Hier weer een uitleg van Toon. Deze boerderij is plaats waar Frans Roes gewoond heeft. Hij is hier in 1902 geboren. Hij is overleden in 1974 te Hengelo Gelderland. Frans Roes, bekend onder de pseudonaam Herman van Velzen, schreef voor ‘de Gelderlander’ boeiende verhalen in dialect. Frans Roes was ook zeer vaardig in het schrijven van romans in streektaal.

We zetten onze tocht voort via een mooi stukje rivierduinengebied om uiteindelijk uit te komen bij een informatiebord ter herinnering aan de windkorenmolen die eens het landschap gesierd heeft. In 1875 is de molen naar Gaanderen verplaatst vanuit Arnhem naar de locatie Hogeweg, Watertapweg en Binnenweg. De molen deed dienst als de waterstand bij Veldink laag was. De windkorenmolen werd dan in werking gesteld. O.K.V. Gander en de gemeente Doetinchem plaatsten dit informatiebord. Helaas werd de molen in 1920 door storm en brand verwoest.

Hieronder een plaatje van ons gezelschap bij het informatiebord.

Goed, we waren onderhand toch wel een beetje ‘uitgedroogd’. Gelukkig kwamen we uit bij  B&B de Wandhorst van de familie Veldkamp Geurtsen aan Binnenweg 18, waar we zeer hartelijk werden onthaald met een heerlijke kop koffie en lekkere cake! Even bijpraten, we waren er aan toe!

We zetten ontspannen onze tocht voort naar de vispassage in de Bielheimerbeek. Sinds 2014 zorgt deze ervoor dat er ruimbaan is voor de vissen. Het water stond hoog, zo wordt het vast gehouden om ervoor te zorgen dat de snoek, brasem, baars en voorn goed kunnen gedijen. En dan verder, langs de boerderij Delsink (1844). Nu bewoond door de familie Berkelder Vriezen. Het viel mij op dat er een veld was van bijzondere bloemen. Na enig speurwerk kwam ik er achter dat er sprake was van een bloem die veel nectar oplevert voor de bijen. Vandaar deze plant! We hebben hier te maken met een echte biologische tuin.

Uiteindelijk kwamen we uit bij het monument van Frans Roes, natuurlijk hier een fotomoment. Wat deed die René zijn best om er een mooi plaatje van te maken! Een waardige manier om een bijzondere schrijver te eren. Niet voor niets hebben de gemeente Doetinchem en Gander zich ingespannen om dit monument te realiseren (2002).

Toen de ‘kers op de taart’! Een bezoek aan het huis van de familie van Hal Hendriksen. Een woonboerderij uit 1870, voorheen van de familie Schamp. We werden gastvrij ontvangen. Een bijzondere woning met allerhande rustieke elementen, zoals het antieke vloertje met potscheuren (van gebakken steentjes) en die kamer met op bepaalde hoogtes een overloop waar spullen opgeslagen kunnen worden. Vanuit de woning ‘sloop’ ik nog even de omliggende tuin in. Wat een mooie stek om volledig tot rust te komen!

De zoon van de familie beheert ook een tuin met bijzondere planten voor de verkoop. Daar is het ook goed toeven. Bijzondere planten, ik trof een prachtige plant aan met enorme bladeren en een bijzondere vrucht. En dan die kas waar wij ons konden laven aan een heerlijk stukje fruit. Mooi om te ervaren hoe onze gastheer vol trots de bijzondere tuin aan ons wilde presenteren. Hij kan er met recht trots op zijn.

Kortom, het bezoek aan deze bijzondere woning en tuinen was inderdaad de ‘kers op te taart’ van een heel leerzaam en inspirerend uitje, enthousiast en vakkundig gepresenteerd door Toon Maas. We kijken uit naar een volgend gebeuren!

Bert Verlaan.