Toos Lenderink

In onze winter-Boode van 2021 berichtten wij u over de verbouwplannen van het koetshuis en de landgoedwinkel bij het kasteel. Inmiddels is de verbouwing klaar. Wij hebben veel vragen en Nol Verhoeven, voorzitter van de Vereniging Heerlijckheid Slangenburg (VHS), doet uitleg.

De verbouwing was toch bedoeld voor een multifunctionele toepassing van de ruimte met gebruik van Leader subsidie?

“Ja, de LEADER subsidie à € 120.000,- is toegekend omdat de lokale economie, recreatie en toerisme worden versterkt. Met de verbouwing van het koetshuis is een bezoekerscentrum Kasteel Slangenburg gecreëerd, dat toegankelijk is voor iedereen en over een goed toegeruste keuken beschikt, wat gunstig is voor de horeca in het koetshuis. Door het nieuwe plafond kan ook de landgoedwinkel het gehele jaar open blijven. Voor het plafond in de landgoedwinkel heeft Vereniging Heerlijckheid Slangenburg (VHS) een bijdrage van € 15.000,00 ontvangen van de Rabobank.”

Waarom is de landgoedwinkel (LGW) dan niet in het nieuwe bezoekerscentrum gekomen?

“Medio 2021 diende de Stichting Gasthuis Koetshuis Slangenburg (SGKS), in samenspraak met de eigenaar, Stichting Monumenten Bezit (SMB), en VHS, de formele aanvraag voor de LEADER Subsidie bij de Provincie Gelderland in. Ook verkreeg Kasteel Slangenburg, mede dankzij de VHS, een prominente plek in de Koersnotitie vrijetijdseconomie 2020-2030.

Hierna verliep de communicatie tussen SGKS en VHS minder goed. Ook zorgde Covid19 voor meer afstand. Ondanks een goed gesprek tussen het bestuur van SGKS en VHS in januari 2022 over de nieuwe huurovereenkomst, volgde een lange periode met moeizaam overleg. De verbouwing van het bezoekerscentrum was intussen al gestart.

Op 14 april ontving VHS een vijf A4tjes tellende huurovereenkomst, met zeventien bladzijden algemene bepalingen. Deze algemene bepalingen bevatten onderdelen die niet zijn besproken. Zo werden de risico’s voor de verhuurder (SGKS) afgedekt, maar die voor de huurder (VHS) werden niet meegenomen. Ook gaf de huurovereenkomst de verhuurder (SGKS) de mogelijkheid om de huurovereenkomst per maand op te zeggen, terwijl VHS zou moeten investeren in de winkelinrichting, verlichting, etc.. In de huurovereenkomst en de algemene bepalingen stonden meerdere punten die aanpassingen, aanscherpingen of verduidelijking behoefden, of die met elkaar in tegenspraak waren. En de verhuurder wil haar mening (als één van de 38 leden van de VHS) afdwingen, door deze in de huurovereenkomst op te nemen.  

Op de ledenvergadering van 19 april jongstleden werd daarom door de leden uitgesproken dat het vertrouwen verdwenen was. Daarop beëindigde de VHS de huurovereenkomst, waarmee we ons ook terugtrokken uit het Bezoekerscentrum Kasteel Slangenburg. Momenteel is de landgoedwinkel dus dakloos.” 

Is die Leader subsidie dan nog wel uitgekeerd?

“De LEADER-subsidie wordt alsnog toegekend en uitgekeerd, aangezien de SGKS de aanvraag heeft aangepast en de adviesgroep van LEADER deze aanpassing van de aanvraag heeft goedgekeurd.

De toegezegde €15.000 door het Coöperatiefonds Rabobank Graafschap is niet uitbetaald, aangezien deze bestemd was voor de vestiging van VHS in het bezoekerscentrum. Door het terugtrekken van VHS is deze vervallen.”

Hoe gaat het nu verder met de Slangenburgse Nazomerdagen?

“De Slangenburgse Nazomerdagen gaan in 2022 niet door, mede doordat een deel van de werkgroep stopt.”

Hoe zie jij de toekomst van de Heerlijckheid Slangenburgh?

“De leden en vrijwilligers willen absoluut doorgaan. Ze streven naar een permanente plek voor de landgoedwinkel, om opnieuw in te investeren.”

Wat heeft dit allemaal na zoveel jaar inzet persoonlijk voor jou betekend?

“Met de bouw van het bezoekerscentrum Kasteel Slangenburg wordt Slangenburg nog meer van de inwoners van Doetinchem en van de Achterhoek. Dat is een goede zaak. Als inwoner en ambassadeur van Slangenburg en voorzitter van de VHS vind ik het echter bijzonder spijtig dat het niet gelukt is om een plek te krijgen in het bezoekerscentrum.

Als VHS gaan we nu op zoek naar een nieuwe plek voor de landgoedwinkel en de Vereniging Heerlijckheid Slangenburgh. De leden en vrijwilligers, die daar positief in staan, denken daar in mee. Ik ben vol vertrouwen dat daar weer iets heel moois uit gaat komen!”

Bert Verlaan

Op 11 juni 2022 stond er een mooie excursie op het programma. We startten bij het station Gaanderen, waar we onder de vertrouwde en bezielende leiding van Toon Maas op pad gingen. De spoorlijn aan onze rechterkant houdend kwamen we al spoedig aan bij het huis van Will Dorrestein en Emiel Derksen. Een woning uit 1896 van Smits Holterman. Een mooie stek hoor, je kunt er voortreffelijke paling kopen. Er staat een boekenkastje van waaruit je een boekje kunt halen en brengen.

En dan verder, langs de plek waar Gaanderen in het verleden afval stortte, nog steeds te herkennen aan een ‘bult’ in het landschap. Dan, aan de rechterkant het fraaie landhuis Rabelink, waar vroeger boerderij Heisterkamp gestaan had. Uiteindelijk gingen we het Mullepad op, richting spoor. Bij het spoor moesten we naar links, de spoorbaan aanhouden. De spoorwegovergang is verdwenen. In het verleden kon je via die overgang naar de windkorenmolen gaan.

We liepen een stukje door met het spoor aan onze rechterhand. Uiteindelijk bereikte we een volgend punt waar Toon aan de hand van zijn befaamde ‘posters’ vol knipsels en bijzonder fotomateriaal allerhande wetenswaardigheden aan ons presenteerde. We stonden in een nieuw stukje natuur, een kleurrijk ‘tapijt’ van grassen en wilde planten met veel reliëf en schitterend aangelegde plassen. Een en ander tot stand gekomen door de vruchtbare samenwerking van enerzijds de gemeente en anderzijds Buur Natuur.  Je kunt er uitkijken op de weide waar de boerderij van Huitink van ter Gun heeft gestaan, met een schuilkerk van 1720. De plek is nog herkenbaar door de aanwezigheid van een enorme beuk. Het landschap ‘ademt’ verleden!

We liepen weer verder. Wat mij opvalt zijn de prachtige wilde planten, zoveel soorten in allerhande kleuren. Met enige voorzichtigheid moest het gezelschap, dat toch wat ‘op leeftijd’ was, de tunnel door onder het spoor, richting de plek waar de boerderij ‘de watertap’ eens heeft gestaan. Wat fraai, die gekronkelde loop van de Bielheimerbeek! Links het gebied het Halmus, waar in de 15 eeuw al melding van werd gemaakt. Hier staan nog drie oude woningen van diverse families.

Uiteindelijk kwamen we uit bij de plek die van 1851 t/m 1855 diende als begraafplaats. Deze begraafplaats is afgelopen jaar blootgelegd door Marian Muller en haar dochter. Ook historicus Hans de Beukelaar heeft hieraan zijn bijdrage geleverd.. Ze hebben ontdekt dat hier 66 mensen zijn begraven, waaronder pasgeboren kinderen. Als we verder waren doorgelopen dan zouden we op de plek gekomen zijn waar de halte Gaanderen Oosselt tot 1927 in bedrijf is geweest.

Hierna gingen we richting boerderij ‘de watertap’. Hier weer een uitleg van Toon. Deze boerderij is plaats waar Frans Roes gewoond heeft. Hij is hier in 1902 geboren. Hij is overleden in 1974 te Hengelo Gelderland. Frans Roes, bekend onder de pseudonaam Herman van Velzen, schreef voor ‘de Gelderlander’ boeiende verhalen in dialect. Frans Roes was ook zeer vaardig in het schrijven van romans in streektaal.

We zetten onze tocht voort via een mooi stukje rivierduinengebied om uiteindelijk uit te komen bij een informatiebord ter herinnering aan de windkorenmolen die eens het landschap gesierd heeft. In 1875 is de molen naar Gaanderen verplaatst vanuit Arnhem naar de locatie Hogeweg, Watertapweg en Binnenweg. De molen deed dienst als de waterstand bij Veldink laag was. De windkorenmolen werd dan in werking gesteld. O.K.V. Gander en de gemeente Doetinchem plaatsten dit informatiebord. Helaas werd de molen in 1920 door storm en brand verwoest.

Hieronder een plaatje van ons gezelschap bij het informatiebord.

Goed, we waren onderhand toch wel een beetje ‘uitgedroogd’. Gelukkig kwamen we uit bij  B&B de Wandhorst van de familie Veldkamp Geurtsen aan Binnenweg 18, waar we zeer hartelijk werden onthaald met een heerlijke kop koffie en lekkere cake! Even bijpraten, we waren er aan toe!

We zetten ontspannen onze tocht voort naar de vispassage in de Bielheimerbeek. Sinds 2014 zorgt deze ervoor dat er ruimbaan is voor de vissen. Het water stond hoog, zo wordt het vast gehouden om ervoor te zorgen dat de snoek, brasem, baars en voorn goed kunnen gedijen. En dan verder, langs de boerderij Delsink (1844). Nu bewoond door de familie Berkelder Vriezen. Het viel mij op dat er een veld was van bijzondere bloemen. Na enig speurwerk kwam ik er achter dat er sprake was van een bloem die veel nectar oplevert voor de bijen. Vandaar deze plant! We hebben hier te maken met een echte biologische tuin.

Uiteindelijk kwamen we uit bij het monument van Frans Roes, natuurlijk hier een fotomoment. Wat deed die René zijn best om er een mooi plaatje van te maken! Een waardige manier om een bijzondere schrijver te eren. Niet voor niets hebben de gemeente Doetinchem en Gander zich ingespannen om dit monument te realiseren (2002).

Toen de ‘kers op de taart’! Een bezoek aan het huis van de familie van Hal Hendriksen. Een woonboerderij uit 1870, voorheen van de familie Schamp. We werden gastvrij ontvangen. Een bijzondere woning met allerhande rustieke elementen, zoals het antieke vloertje met potscheuren (van gebakken steentjes) en die kamer met op bepaalde hoogtes een overloop waar spullen opgeslagen kunnen worden. Vanuit de woning ‘sloop’ ik nog even de omliggende tuin in. Wat een mooie stek om volledig tot rust te komen!

De zoon van de familie beheert ook een tuin met bijzondere planten voor de verkoop. Daar is het ook goed toeven. Bijzondere planten, ik trof een prachtige plant aan met enorme bladeren en een bijzondere vrucht. En dan die kas waar wij ons konden laven aan een heerlijk stukje fruit. Mooi om te ervaren hoe onze gastheer vol trots de bijzondere tuin aan ons wilde presenteren. Hij kan er met recht trots op zijn.

Kortom, het bezoek aan deze bijzondere woning en tuinen was inderdaad de ‘kers op te taart’ van een heel leerzaam en inspirerend uitje, enthousiast en vakkundig gepresenteerd door Toon Maas. We kijken uit naar een volgend gebeuren!

Bert Verlaan.

In het laatste weekend van de bouwvakvakantie is het buurtfeest voor de Slangenburgers. Op het veld achter ‘De Wiemelink’ zijn vrijdags het vogelschieten en vogel knuppelen de spannendste activiteiten. De kinderspelen zijn ook een belangrijk onderdeel en verder kan men mee doen aan de Sterkste man of vrouw van de Slangenburg.

Bennie Arendsen schoot de vogel eraf en werd schutterskoning 2022 en Anja Hebben werd knuppelkoningin dit jaar.

Tekst: Jeanette Wechgelaer

Afbeeldingen: Buha.

De laatste jaren heeft Buha veel vragen gekregen over een ruimte om een afscheid te kunnen organiseren op natuurbegraafplaats Slangenburg. Op de begraafplaats kan men wel gebruik maken van de boskapel, maar dat is natuurlijk weersafhankelijk. En niet iedereen vindt de boskapel voldoende geschikt. Er is daarom naar mogelijkheden gezocht om een afscheidsruimte te realiseren die past binnen de sfeer van natuurbegraven. Die mogelijkheid is nu gevonden in een ceremoniepaviljoen.

In de eerste plannen stond het ceremoniepaviljoen ten zuiden van de eiken nabij de Kommendijk. Maar tijdens een informatieavond uitten buurtbewoners hun zorgen over parkeeroverlast op de Kommendijk. Dat werd door Buha opgepakt en er werd gekeken naar een andere plek. Toen werd ook snel duidelijk dat voor een andere locatie een ander ontwerp gewenst was.

Buha is een voormalige afdeling van de gemeente Doetinchem en werkt nu als overheidsbedrijf voor diezelfde gemeente. Buha is naast het beheren en onderhouden van het groen verantwoordelijk voor parkeren, handhaven, het inzamelen van afval en het beheren en onderhouden van onder andere de gemeentelijke begraafplaatsen (w.o. de natuurbegraafplaats), gemeentelijke accommodaties, sportvelden, riolering, openbare verlichting, wegen en bruggen.

Het nu te realiseren ceremoniepaviljoen staat dicht bij cirkel D en de bijenstal. Het is de bedoeling dat bezoekers parkeren op de bestaande parkeerplaats aan de Nutselaer. Om het ceremoniepaviljoen te bereiken wordt een nieuw pad aangelegd.

Bij de bouw wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van natuurlijke materialen. Zo zullen de muren van het paviljoen bestaan uit gestampte kalkhennep en wordt voor de gebinten gebruik gemaakt van zoveel mogelijk regionaal hout.

Vanuit de bosrand van de bestaande begraafplaats loopt men richting het ceremoniepaviljoen. Het gebouw gaat men in via een overkapping. Midden in het paviljoen staat de baar. Mensen zitten rondom de baar of op banken tegen de muur. Het gebouw is wel geïsoleerd, maar in principe niet verwarmd. Na de dienst is het mogelijk daar een kopje koffie of thee te gebruiken en een klein hapje te eten. Er is een toilet dat ook buiten diensttijden beschikbaar is, b.v. in de weekenden.

De planning van de bouwwerkzaamheden is o.a. afhankelijk van de bouwvergunning. Het streven is komend voorjaar te starten met de bouw. Maar voor de bouw moet eerst een persleiding worden verlegd om de riolering te kunnen aansluiten. Daarna dient er nog een bouwweg over het terrein aangelegd te worden. De plannen zijn er en hopelijk laat de realisering niet lang op zich wachten.   

Vlnr Riny Scholten (afgevaardigde namens het bestuur), Karin Wensink, Joop Helmink, Annie Overveld, Hanneke van de Velde, Jeanette Wechgelaer en Toos Lenderink.

Meerdere melkveebedrijven ontvingen dit jaar een prijs van FrieslandCampina voor het duurzaam leveren van melk die voldoet aan kringloopeisen. De prijs was een dienblad en een tegeltje. Landelijk voldoet 25 % van de melkleveranciers aan de eisen en dat is in Slangenburg 50 %. Enkele winnaars in beeld gebracht:

Tekst: Toos Lenderink
Foto’s: Rinus Luijmes

Via Wim te Mebel (84 jaar) wordt een gesprek gepland met een van de trainers. Wim is één van de vele stille krachten waar een club niet zonder kan. Het gesprek met trainer Peter Aal van walking football Westendorp wordt enigszins verstoord door eerst een groep enthousiaste dames en later door de wel zeer luidruchtige mannen in de kantine. Want bij SV Westendorp bruist het van de sportieve mensen die in diverse groepen buiten aan sport doen.

Het begon allemaal met een programma op tv met Geer en Goor. Dit was de aanzet voor sponsoren om flink over de brug te komen met geld. Hierdoor konden er o.a. een overkapping gebouwd worden en de aanwezige plannen
voor een beweegtuin worden verwezenlijkt. Nu, drie jaar later, word ik op woensdagmorgen door de mensen van het beweeguur uitgedaagd om mee te doen met hun tak van sport. Bij regen wordt er uitgeweken naar de overkapping. Na een warming up even een rustig moment waarna er in een circuit wordt gewerkt. Geke Schuurman begeleidt deze groep op professionele wijze. Het programma is elke week anders zodat de diverse spiergroepen allemaal aan bod komen. Ook coördinatie en evenwicht worden niet vergeten. Het is heerlijk zo in de buitenlucht op een speelse manier intensief bezig te zijn. Je mag alle oefeningen gewoon aanpassen naar wat jij kunt! En na afloop samen opruimen en op naar de kantine!

De mannen van walking football beginnen hier met hun derde helft. Peter, die bij zeven verenigingen deze Walking football trainingen verzorgt, vertelt dat de opzet is om mensen in beweging te krijgen. Niet alleen met voetbal, maar ook een bootcamp groepje voor ouderen, een jeu de boules baan, golfen en wat er in de toekomst nog meer bijkomt. Als lid van SV Westendorp mag je overal aan meedoen. Het is zeer laagdrempelig en er zijn geen testen vooraf. De drijfveer is vooral ouderen te helpen met de stap zetten naar meer bewegen. Er is veel saamhorigheid en lukt een bepaalde training niet dan doe je gewoon mee met een van de andere sporten. Zolang je lopen kunt, kun je hier ergens aan meedoen. Niets is wedstrijd- of resultaatgericht.
Dat de gezondheid verbetert door wekelijks buiten te trainen, op je eigen niveau, dat is de grote winst! Peter vertelt dat Westendorp drie jaar geleden als eerste in de regio begon met deze vorm van sport. Old Stars stelde tien gouden regels op voor het walking football. Er zijn o.a. geen scheidsrechters maar de deelnemers houden zichzelf en elkaar! aan deze regels. Zo nodig door de spelleider, die buiten het veld staat, bijgestuurd.

Dick Heesen

In het natuurgebied de Wrange, grenzend aan landgoed Slangenburg wordt door Rijkswaterstaat gewerkt aan een ecoduct van 20 meter breed over de A18. Dit ecoduct is bedoeld om in het wild levende dieren toegang te geven vanaf het landgoed Slangenburg naar het natuurgebied de Wrange en vice versa.

Wat is een ecoduct?

Een ecoduct, wildviaduct, wildwissel of natuurbrug is een brug over een weg speciaal bedoeld om dieren veilig te laten oversteken. Omdat de snelweg A18 het natuurgebied De Wrange-Slangenburg doorsnijdt en zo ook de ecologische verbindingszone splijt van de Boven Slinge/ Bielheimerbeek, Beken die bovenstrooms nog tot een van de gave beeksystemen van de Achterhoek behoren, is het van belang deze natuurgebieden te verbinden en de aldaar levende dieren toegang te verschaffen. De Wrange is een potentieel leefgebied van de das die hier vroeger in grote dichtheden voorkwam. Wrange-Wrang is een konijnen/dassen pijp die uitmondt in een hol. Door de aanleg van auto-, vaar- en spoorwegen, nieuwe woonlocaties en industrieterreinen
zijn de natuurgebieden in Nederland sterk versnipperd waardoor in het wild levende dieren steeds meer vast zijn komen te zitten in een onnatuurlijk klein leefgebied.
Faunavoorzieningen zijn nodig om ervoor te zorgen dat dierenpopulaties in Nederland elkaar kunnen bereiken en nieuwe leefgebieden kunnen ontdekken. Daarnaast moeten ecoducten zorgen voor minder verkeersslachtoffers ten gevolge van het overstekende wild. Een ecoduct is eigenlijk een natuurgebied(je) boven een weg.

Uitvoering

De Ecologische Hoofdstructuur (EHS) was de naam van een samenhangend landelijk netwerk van bestaande en nog te ontwikkelen nieuwe natuurgebieden en die met elkaar te verbinden. De EHS heet nu Natuurnetwerk Nederland (NNN) en moet in 2027 gerealiseerd zijn. Het Rijk heeft de verantwoordelijkheid voor het natuurbeheer in 2014 overgedragen aan de Provincies. Het ecoduct past binnen het Meerjarenprogramma Ontsnippering (MJPO), waarin verbindingen tussen natuurgebieden worden hersteld. Het MJPO levert een belangrijke bijdrage en zorgt voor ontsnippering van de natuur en realiseert o.a. ecoducten,
ecoduikers, faunatunnels en makkelijk uittreedbare oevers rondom bestaande Rijksinfrastructuur. Zo kunnen b.v. wilde zwijnen, reewild en dassen veilig oversteken. In 2018 zou het programma afgerond moeten zijn en van de 178 knelpunten is het ecoduct over de A18 bij de Wrange een van de laatste.

Onderzoek

De conclusies uit de monitoringsonderzoeken zijn overwegend positief. Mits goed onderhouden, maken de meeste dieren goed gebruik van deze aangelegde voorzieningen. De vraag of faunavoorzieningen effectief
bijdragen aan het duurzaam voortbestaan van populaties, is echter nog niet simpelweg met ja of nee te beantwoorden.
De resultaten uit onderzoeken tot nu toe, geven nog niet voldoende informatie hierover.